Cmentarzysko

W południowej Wielkopolsce, w diecezji kaliskiej, wśród pól i lasów położona jest wioska Sadowie. Badania archeologiczne wykazały, że ta mała osada była zamieszkiwana już 1500 - 1300 lat przed narodzeniem Chrystusa. Świadczą o tym wykopaliska - odkryte cmentarzysko kurhanowe w południowej części wsi, zawierające szczątki ludzkich szkieletów, naczyń i skorup glinianych.

Poniższy tekst jest fragmentem publikacji St. Jasnosza pod tytułem: "Cmentarzysko z okresu rzymskiego w Sadowiu pow. Ostrów Wikp." zawartej w Fontes Archaelogici Posnaniensis podtytuł: Annales Archaelogici Posnaniensis Vol. V z 1954 r. - wydawnictwo: Muzeum Archeologiczne w Poznaniu.

"...Poniższy przegląd zawartości kilku grobów, wydobytych przed 30 laty w Sadowili, pow. Ostrów ma na celu jedynie udostępnienie materiałów archeologicznych dla badań nad okresem wpływów rzymskich. Zgodnie z materiałowym charakterem czasopisma, w którym zostają publikowane, pominięto w tej publikacji interpretację zespołu i ewentualne wnioski a analizę przeprowadzono wyłącznie w aspekcie chronologicznym.

Groby z Sadowią mimo swej małej ilości zwracają uwagę bogatym wyposażeniem, prawie jednolitym charakterem oraz miejscem położenia. Stanowiły one część zapewne niezbyt obszernego cmentarzyska, które uległo prawie zupełnemu zniszczeniu podczas prac gospodarczo-leśnych. Na groby natrafiono, przypadkowo podczas badań mogił z II okresu epoki brązu, położonych na obszarze wsi Wysocka i Sadowią nad Baryczą w pow. ostrowskim.

Przy rozkopywaniu mogiły XV w należącym do Sadowią lasku, zwanym "Dąbek", w 1925 r. J. Kostrzewski wydobył zawartość 7 grobów oraz zebrał luźno leżące zabytki ze zniszczonych poprzednio grobów z okresu wpływów rzymskich. Zabytków tego samego okresu dostarczyła również mogiła XIV, badana w 1921 r. przez J. Kostrzewskiego i B. Szembeka. Występowanie zabytków z tego okresu na mogile stało się powodem zaliczenia starszych chronologicznie mogił do okresu wpływów rzymskich, jak to uczyniła w pracy, traktującej o kurhanach z okresu rzymskiego A. Karpińska, która zaliczyła mogiłę XIV do grupy kurhanów typu siedle-mińskiego. Za taką samą uważano również zbadaną w 1925 r. mogiłę XV. Zaszeregowanie tych mogił do pochówków typu siedlemińskiego jest jednak niewłaściwe. Podczas dokładnego bowiem przeglądu materiału z mogiły XIV i zachowanego planiku stwierdzono obecność ceramiki charakterystycznej dla II okresu epoki brązu, świadczącej dość wyraźnie o przynależności mogiły do tego okresu. Trudno bowiem przypuścić, by wśród kilkunastu a może nawet więcej mogił z tego czasu, dwie z pośród nich, niczym nie różniące się od pozostałych, zostały usypane przez mieszkańców tych okolic w późniejszych fazach okresu rzymskiego. Także rozmiary mogił wysocko-sadowskich, wahające się w granicach 4-6 m średnicy i 0,5 m wys., różnią się wyraźnie od wymiarów mogił typu siedlemińskiego, posiadających 10-25 m średnicy i 0,5-2,0 m wysokości w Siedleminie czy 15 m średn. w Zelgniewie, pow. Chodzież'').

Przeciw zaliczeniu mogił sadowskich do okresu rzymskiego świadczy również obrządek grzebalny w postaci grobów popielnicowych i jamowych. Ponadto jak wynika z planu, zabytki z okresu rzymskiego znaleziono na równym poziomie z kamieniami, tworzącymi pokrywę mogiły. W mogiłach omawianych przez A. Karpińska warstwa ciałopalenia znajduje się przecież wyraźnie grubo poniżej płaszcza kamiennego. Stąd wniosek, że zabytki znalezione na mogile XIV pochodzą z wkopanego w nią później grobu przypuszczalnie popielnicowego obsypanego szczątkami stosu i że należy traktować je wspólnie z inwentarzem reszty grobów. Rozrzut poszczególnych zabytków nastąpił podczas niszczenia nasypu. Zachowany inwentarz zdaje się stanowić jedynie część wyposażenia grobowego..."

Przyroda w Sadowiu - Golgocie

Bardzo gorąco zachęcamy do ściągnięcia prezentacji, na której można obejrzeć zdjęcia przedstawiające piękno sadowskiej przyrody.